Réximes especiais de protección do Patrimonio Histórico

A Lei 16/1985 de 25 de xuño do Patrimonio Histórico Español, nos Títulos V, VI e VII, recolle unha serie de categorías a partir das cales se desenvolven normas de protección concretas.

• Patrimonio ArqueolóxicoSalto de líneaAsí sinala o art. 40 da Lei de Patrimonio Histórico que forman parte deste Patrimonio os bens mobles ou inmobles susceptibles de seren estudados con metodoloxía arqueolóxica, fosen ou non extraídos e tanto se se atopan na superficie ou no subsolo, no mar territorial ou na plataforma continental. Forman parte así mesmo deste Patrimonio os elementos xeolóxicos e paleontolóxicos relacionados coa historia do home e as súas orixes e antecedentes. Salto de líneaFinalmente, a Lei establece claramente que as actuacións en depósitos arqueolóxicos poden ser ou ben escavacións ou prospeccións, e teñen que ser autorizadas debidamente pola Administración competente, así como que todos os bens que sexan descubertos, son de dominio público, é dicir, prohíbese tallantemente a súa comercialización.
• Patrimonio EtnográficoSalto de líneaNeste apartado incluiríanse coñecementos e actividades que son ou foron expresión relevante da cultura tradicional do pobo español nos seus aspectos materiais, sociais ou espirituais. Ademais establécese unha protección especial para aqueles que se atopen en perigo de desaparición, sinalándose neste caso que a Administración competente adoptará as medidas conducentes ao estudo e documentación científica destes bens mobles, inmobles ou inmateriais.
• Inventario de Bens Mobles da Igrexa CatólicaSalto de líneaÉ indispensable facer referencia á protección xurídica dos Bens Mobles da Igrexa Católica, posto que esta posúe a inmensa maioría dos bens do Patrimonio Histórico Español en mans privadas. Salto de líneaA Lei de Patrimonio Histórico no seu artigo 28, establece que "os bens mobles declarados de interese cultural e os incluídos no Inventario Xeral que estean en posesión de institucións eclesiásticas non se poderán transmitir a particulares nin a entidades mercantís". Ademais, na Disposición Transitoria Quinta establecía un mandato do lexislador ás Administracións Públicas competentes, que neste caso son as Comunidades Autónomas, para que realizasen o Inventario dos bens mobles da Igrexa. Estas campañas anuais de catalogación fináncianse dende 1986 a través dun convenio entre o Ministerio de Educación, Cultura e Deporte e as Comunidades Autónomas. Nunha segunda fase as Comunidades Autónomas deberán seleccionar que bens se protexen xuridicamente e en que categoría, Rexistro de Bens de Interese Cultural ou Inventario Xeral de Bens Mobles.
• Patrimonio DocumentalSalto de líneaO concepto de documento engloba toda expresión en linguaxe natural ou convencional e calquera outra expresión gráfica, sonora ou en imaxe, recollidas en calquera tipo de soporte material incluídos os soportes informáticos. A Lei de Patrimonio Histórico establece a realización do Censo de Patrimonio Documental, que se elabora a través de convenios de colaboración entre o Ministerio de Educación, Cultura e Deporte e as Comunidades Autónomas e que inclúe:
  • Os documentos xerados, conservados ou reunidos por calquera organismo ou entidade de carácter con público e os relacionados coa xestión destes servizos.
  • Os documentos cunha antigüidade superior aos corenta anos xerados, conservados ou reunidos polas entidades e asociacións de carácter político, sindical ou relixioso e polas entidades, fundacións e asociacións culturais e educativas de carácter privado.
  • Os documentos cunha antigüidade superior a cen anos xerados, conservados ou reunidos por entidades particulares ou persoas físicas.
• Patrimonio Bibliográfico Salto de líneaForman parte deste Patrimonio, segundo o artigo 50 da Lei de Patrimonio Histórico:
  • As bibliotecas e coleccións bibliográficas de titularidade pública e as obras literarias, históricas, científicas ou artísticas de carácter unitario ou seriado en escritura manuscrita ou impresa da que non conste a existencia de polo menos tres exemplares nas bibliotecas ou servizos públicos.
  • As obras literarias, científicas ou artísticas de carácter unitario ou seriado, en escritura manuscrita ou impresa, das que non conste a existencia de polo menos tres exemplares en bibliotecas ou servizos públicos.
  • Os exemplares produtos de películas cinematográficas, materiais audiovisuais e outros similares, calquera que sexa o seu soporte material, da que consten polo menos tres exemplares nos servizos públicos ou un no caso de películas cinematográficas.
  Salto de líneaNeste caso establécese a obriga de levar a cabo un Catálogo Colectivo de Patrimonio Bibliográfico que se realiza, de igual xeito que no Patrimonio Documental, a través de Convenios de Colaboración do Ministerio de Educación, Cultura e Deporte coas Comunidades Autónomas.